Τι σημαίνουν οι ενδείξεις ΠΟΠ και ΠΓΕ στο κρασί;

Όταν παίρνουμε ένα μπουκάλι κρασί στα χέρια μας, το πρώτο πράγμα που μας τραβάει την προσοχή είναι η ετικέτα. Εκεί δεν βρίσκουμε μόνο το όνομα του οινοποιείου ή την ποικιλία σταφυλιού, αλλά και κάποιες ενδείξεις που συχνά προκαλούν απορίες. Δύο από τις πιο σημαντικές είναι τα αρχικά ΠΟΠ και ΠΓΕ. Τι σημαίνουν όμως; Και πώς επηρεάζουν την επιλογή μας;

Η φιλοσοφία πίσω από τις ενδείξεις

Η Ελλάδα, όπως και οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες για την κατηγοριοποίηση των κρασιών. Οι κανόνες αυτοί υπάρχουν για να προστατεύουν τον καταναλωτή, αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς. Ένα κρασί με αναγνωρισμένη γεωγραφική ένδειξη δεν είναι απλώς ένα προϊόν. Είναι η ταυτότητα μιας περιοχής, μιας ποικιλίας και μιας παράδοσης που κουβαλάει αιώνες ιστορίας.

Τι είναι το ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης)

Η ένδειξη ΠΟΠ είναι η πιο “αυστηρή” και τιμητική. Σημαίνει ότι το κρασί παράγεται αποκλειστικά σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη και ότι όλες οι διαδικασίες από την καλλιέργεια των σταφυλιών μέχρι την οινοποίηση γίνονται εκεί.

Παράδειγμα: Ένα Μοσχοφίλερο Μαντινείας ΠΟΠ δεν μπορεί να παραχθεί πουθενά αλλού πέρα από τη Μαντινεία στην Αρκαδία. Οι ποικιλίες, οι μέθοδοι και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι αυστηρά καθορισμένα από την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μπουκάλι φέρει πάνω του την εγγύηση μιας μακραίωνης τοπικής παράδοσης.

Στην πράξη, το ΠΟΠ είναι κάτι σαν “σφραγίδα γνησιότητας”. Αν ο καταναλωτής δει το σήμα, ξέρει ότι κρατάει ένα κρασί που αντιπροσωπεύει αυθεντικά τη γη και τον πολιτισμό της συγκεκριμένης περιοχής.

Τι είναι το ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη)

Η ένδειξη ΠΓΕ είναι πιο “ευέλικτη”. Εξασφαλίζει ότι το κρασί προέρχεται από μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, χωρίς να απαιτεί όλες οι διαδικασίες να γίνουν αποκλειστικά εκεί. Το κύριο κριτήριο είναι ότι τα σταφύλια έχουν καλλιεργηθεί στη συγκεκριμένη περιοχή.

Παράδειγμα: Ένα ΠΓΕ Πελοπόννησος μπορεί να προέρχεται από διάφορα οινοποιεία και ποικιλίες που καλλιεργούνται σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Δεν είναι τόσο περιοριστικό όσο το ΠΟΠ, αλλά εξακολουθεί να δίνει μια σαφή εικόνα της προέλευσης και του στυλ του κρασιού.

Με άλλα λόγια, το ΠΓΕ δίνει στους παραγωγούς μεγαλύτερη ελευθερία να πειραματιστούν με ποικιλίες και στυλ, ενώ στον καταναλωτή εξασφαλίζει ότι αγοράζει κάτι που συνδέεται με μια συγκεκριμένη γεωγραφική ταυτότητα.

Γιατί να μας ενδιαφέρουν οι ενδείξεις;

Οι ενδείξεις ΠΟΠ και ΠΓΕ δεν είναι απλά γραμματάκια στην ετικέτα. Είναι εργαλεία που βοηθούν τον καταναλωτή να κατανοήσει καλύτερα τι κρατάει στα χέρια του.

• ΠΟΠ σημαίνει παράδοση, αυθεντικότητα, συγκεκριμένος χαρακτήρας. Είναι η “υπογραφή” μιας περιοχής.

• ΠΓΕ σημαίνει ελευθερία, πειραματισμός και μεγαλύτερη ποικιλία επιλογών.

Ανάλογα με τη διάθεση και το γούστο μας, μπορούμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε ένα κρασί με αυστηρή ταυτότητα ή σε ένα που αφήνει περιθώρια δημιουργίας και νεωτερικότητας.

Ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα

Σκεφτείτε το ΠΟΠ σαν μια παραδοσιακή συνταγή που φτιάχνεται μόνο με συγκεκριμένα υλικά και μόνο στον τόπο της. Για παράδειγμα, η φέτα ΠΟΠ δεν μπορεί να φτιαχτεί στην Ολλανδία, μόνο στην Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και με το κρασί.

Από την άλλη, το ΠΓΕ είναι σαν μια συνταγή που μπορεί να έχει παραλλαγές. Ίσως ο μάγειρας χρησιμοποιεί τοπικά υλικά αλλά παίζει με τις αναλογίες ή τις τεχνικές. Έτσι, ενώ κρατάει τον χαρακτήρα της περιοχής, αφήνει και χώρο για δημιουργικότητα.

Η κατανόηση των ενδείξεων ΠΟΠ και ΠΓΕ είναι το πρώτο βήμα για να “διαβάζουμε” σωστά τις ετικέτες κρασιών. Μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε πιο συνειδητές επιλογές και να εκτιμήσουμε την ιστορία που κρύβεται σε κάθε μπουκάλι.

Την επόμενη φορά που θα σταθείτε μπροστά σε μια κάβα, αφιερώστε λίγα δευτερόλεπτα για να διαβάσετε την ένδειξη στην ετικέτα. Είναι σαν ένας μικρός χάρτης που σας οδηγεί στον τόπο καταγωγής του κρασιού – είτε πρόκειται για ένα αυθεντικό ΠΟΠ Μοσχοφίλερο Μαντινείας είτε για ένα ευφάνταστο ΠΓΕ Πελοποννήσου.

Το κρασί είναι ταξίδι. Και οι ενδείξεις αυτές είναι ο καλύτερος οδηγός για να ξέρετε από πού ξεκινάτε.